Cộ đèn trên sông

Rựng sáng, khi ra bờ sông, thằng Tí bàng hoàng hết cả người. Cả khi ngồi trên chiếc cầu dừa bắc chúi xuống lòng sông, vốc từng bụm nước rửa mặt, nó vẫn không tỉnh. Nó ngây ra, mắt mê đắm nhìn dòng sông như nhìn cả gia tài. Dòng sông đỏ lòm màu phù sa đục ngầu, uốn chảy vào tận các kinh rạch xa. Màu đỏ ấy như ngọn lửa cháy phừng phừng trong lòng, khiến nó bứt rứt, nôn nao đến muốn kêu lên một tiếng lớn cho hả. Nhưng nó kềm giữ tất cả trong lòng, suốt cả sáng, cả chiều. Soạn bài, làm bài và giúp việc vặt trong nhà cho má, nhưng nó làm với tâm thần bất ổn, khiến má nó ngạc nhiên, buột miệng:

- Mày làm cái giống gì như bị ai hớp hồn vậy Tí?

- Đâu có, má – nó cười giả lả.

- Hổng có sao mày xơ vơ xửng vửng như vậy? – má nó cật vấn - Bộ mày tính tối nay đi chơi đèn Trung thu với mấy đứa bạn hả?

- Hông đâu, má – nó cười trấn an bà – Con lớn rồi, mười tuổi rồi chớ bộ, chơi đèn cái nỗi gì với mấy đứa con nít đó. Con chơi riêng, chơi đèn khác tụi nó: chơi trên sông.

- Hả? Cái gì? – má nó hoảng kinh, thảng thốt - Đừng có làm chuyện bá láp nghe con.

Nó lại cười, tươi hẳn ra:

- Má đừng có lo, con chơi đèn trên sông để hớt cá bống trứng mà. Má hổng thấy con nước son đầy sông đó sao!

- Ờ hén! – má nó tỉnh người, vui lên – Tao quên phứt vụ đó. Vậy thì được.

Trời sụp tối, thằng Tí và con Điệp em nó mang xách nào đèn chong, thùng thiếc, rổ xúc xuống chiếc xuồng ba lá nhỏ của gia đình cột trong xẻo. Chúng lùi xuồng, bơi ra sông lớn. Nước đổ cuồn cuộn. Đêm lờ mờ sao thưa. Trăng Trung thu giờ này chưa lên, nhưng đám trẻ hàng xóm đã tụm năm tụm ba trên bờ với đủ loại đèn trong tay. Ánh đèn chấp chới trông vui mắt, nhưng không đủ sức quyến rũ anh em thằng Tí bằng những ngọn đèn chong đỏ chạch chao đảo trên mặt sông. Những ánh đèn này kêu gọi chúng nó nhanh chóng tiến lên.

Một về lục bình trôi trước mũi xuồng. Con Điệp kềm lái, thằng Tí gác dầm, níu về lục bình vào sát be xuồng, thọc rổ xuống sâu dưới bộ rễ. Nó giở rổ lên. Khi vành rổ ngang mặt nước, nó gạt lục bình ra. Trong lòng rổ, những con cá bống trứng nhỏ bằng ngón tay nhảy xoi xói cùng một ít tép bạc búng tanh tách vạch những đường chỉ bạc lấp lánh, linh hoạt trong ánh sáng vàng vọt của ngọn đèn dầu.

Con Điệp nôn nóng chồm lên coi: rổ khá nhiều cá. Nó mừng rơn, kêu lên:

- Quá đã!

Thằng Tí như được tăng thêm sinh lực, hướng mũi xuồng vào các đám lục bình. Nó luôn tay thọc sâu rổ xuống nước, giở lên, gạt lục bình qua một bên, rồi trút mớ cá hớt được vào miệng thùng thiếc một cách khéo léo. Càng hớt nó như càng “say máu ngà”. Me mải. Quên thôi.

Trời lất phất mưa tự lúc nào. Mặt sông chấp chới ánh đèn vàng quạch. Ánh sáng đèn lung linh, nghiêng ngả trên sóng nước. Đẹp mê hồn như đêm cộ đèn trên sông, như đêm hội hoa đăng mà hai anh em thằng Tí đã coi được ở đâu đó. Đẹp hơn mấy đứa hàng xóm chơi đèn trên bờ nhiều. Quên cả mưa, nhưng hạt mưa lắc rắc bám đầy vai áo, lành lạnh, anh em thằng Tí ráng hớt cá đầy miệng thùng thiếc mới chịu về nhà. Tắm rửa xong xuôi, chúng được má đãi một bụng cháo trắng nóng hổi ăn với cá bống trứng kho khô săn giòn trong cái trã đất. Quất một bụng no nóc, ngon lành, ấm cả người, thằng Tí khoan khoái xoa xoa cái bụng:

- Chắc hơn chục ký đó má. Sớm mơi, má nghỉ bán xôi, đem cá ra chợ bán lấy tiền mua thuốc cho ba, mua gạo, mua đồ ăn nữa.

Con Điệp cười ỏn ẻn:

- Nhà mình… giàu rồi!

- Cái đồ…!

Má nó mắng yêu rồi cười sung sướng. Ba nó nằm gần đó vẫn còn thức, với cái chân sưng nhức sau tai nạn vác lúa mướn mấy ngày nay, nghe vậy cười khà khà:

- Hai đứa bây giỏi quá giỏi!

Thằng Tí cùng con Điệp giật mình hướng về phía ba nó, kêu lên:

- Ủa, ba còn thức đó à?

1996