Thời của những kẻ dối lừa

Thật ra tên chính thức của câu này là “Thời của những kẻ giết người”, tác phẩm mà nhà văn Mỹ Henry Miller đã viết hàng nửa thế kỷ trước. Chúng ta không ở trong thời đó, chỉ mới lân la bước tới ngưỡng “dối lừa” hiện đang “nở rộ” trên thị trường.

Không thể chối rằng không thấy sự việc dối lừa đang diễn ra hằng ngày hằng bữa trong cuộc sống muôn màu này. Đi dài theo đường phố, lề đường đầy dẫy những quầy hàng bán đủ thứ các loại cần thiết cho nhiều người. Bên cạnh những mặt hàng bày biện đẹp mắt là những lời mời rao hoặc dựng bảng quảng cáo, chẳng hạn: “8.000 đồng/1/2kg chôm chôm”. Nhìn thoáng qua ai cũng tắm tắc khen rẻ. “Lừa” vậy đâu bằng chuyện cua biển được cột bằng một “bó dây”!

Để quảng cáo cho các chuyến du lịch đang “mùa” suy thoái kinh tế, các hãng lữ hành đều trưng giá rẻ đến bất ngờ. Mà bất ngờ thật: Du lịch Thái Lan 4 ngày 3 đêm chỉ tốn trên 200 USD một người. Cứ tính xem: tiền vé máy bay đi về, tiền khách sạn 3 sao cũng đã “ngốn” hết số tiền bỏ ra mua tua, lại còn ăn uống, di chuyển nữa. Đem thắc mắc này hỏi một anh chuyên làm tua trong nước, anh cười nói: “Cẩn thận, coi chừng phải đóng thêm nhiều phụ phí cho chuyến bay (vì đi máy bay giá rẻ); rồi ăn nghỉ thất thường, ngày có ngày không…”.

Có thể bị lừa? Cả trong đấu thầu thi công cầu đường. Người ta bỏ thầu thật rẻ. Khi trúng thầu thì làm ngày này sang tháng nọ, công trình vừa mới đưa vào họat động đã xảy ra sự cố. Xem ti vi lúc nào cũng thấy hàng chữ chạy dài cuối màn hình, quảng cáo đủ thứ trên đời, ngắn gọn, hấp dẫn. Nào đoán số điện thoại của bạn và “người ấy” có “hạp” nhau không, số điện thoại của bạn có may mắn không, làm thế nào để biết “người ấy” có yêu bạn không, làm thế nào để biết vận mệnh bạn trong tháng này… Chỉ cần soạn tin nhắn gởi về số máy… là bạn sẽ có ngay kết quả. Làm theo, trước mắt tốn 15.000 đồng tiền cuớc nhắn tin. Còn trong phần dành cho “Thông tin thị trường”, bạn sẽ bắt gặp nhiều “chiêu” quảng cáo đầy hấp dẫn, như: “A lô xinh – Cuộc sống đẹp xinh”, chỉ cần soạn tin nhắn về số máy nào đó tham dự cuộc chơi bạn sẽ trúng được một chiếc Nouvo cáu cạnh trị giá những ba chục triệu đồng. Để thu hút người chơi, họ còn phát thêm hình ảnh và lời “bình” của một vài cá nhân: “A, tôi có được hai trăm ngàn đồng trong tài khoản rồi”, “Thật bất ngờ tôi đã trúng chiếc Nouvo mà cả đời tôi không dám nghĩ tới bằng một vài tin nhắn. A lô xinh – Cuộc sống đẹp xinh dễ chơi quá. Từ nay tôi sẽ chơi tiếp”. Trò chơi từ tin nhắn như vậy đã gây tác hại trầm trọng cho khá nhiều người. Báo Tuổi Trẻ ngày 5-3-2009 đã có bài cảnh giác về trò chơi “Đi tìm kho báu”, vậy mà vẫn có người “chết” vì một trò chơi tương tự có tên “Chiếm hữu”. Anh Nguyễn Mạnh Hưng, người chủ máy điện thoại di động để cháu mình là Dương Thanh Nhật lấy tham dự trò chơi này than: “Cháu tôi đoạt giải thưởng 2 chỉ vàng tương đương 4.200.000 đồng, đổi lại tôi phải gánh chịu hậu quả gần 20 triệu đồng cước nhắn tin”. Chưa hết, “nhờ” trò chơi này mà anh Nguyễn Trung Hiếu, 26 tuổi, chủ nhân số điện thoại 0949450xxx trúng chiếc điện thoại Nokia N86 (trị giá 10 triệu đồng) nhưng “bù lại” anh đã bị “chiếm hữu” tới hơn 147 triệu đồng trong tổng số tiền cước nhắn tin!

Cũng trên ti vi, trong những lần trực tiếp truyền hình các chương trình ca nhạc gây quỹ ủng hộ người nghèo, đồng bào bị thiên tai…, người dẫn chương trình trân trọng giới thiệu người (hoặc đại diện công ty, xí nghiệp) cầm tấm bảng to tổ bố có chữ số tiền họ trao tặng cho đại diện ban tổ chức, rồi cuối màn hình có hàng chữ giới thiệu tên người (công ty, xí nghiệp) ủng hộ số tiền nào đó chạy liên tục. Nghe và thấy cứ tưởng đơn giản, nhưng một giám đốc đài truyền hình than thở: “Trong số những người làm từ thiện thật, cũng có một số… lừa. Họ “chường” mặt lên đó cho oai vì khi chúng tôi đến nhận tiền là cả một chuỗi thời gian dài không có kết quả!”.

Làm từ thiện còn vậy thì trong chăm sóc sức khỏe cũng không thể không có người bị dối lừa. Nhiều người khốn khổ vì lao vào bán hàng đa cấp. Khổ nhất vì người mua cứ tưởng đó là thuốc thần. Đến phòng mạch tư nào bạn cũng “bị” mua thuốc do chính tay vị bác sĩ khám bệnh cấp. Toàn thuốc “trần”, không bao bì, nhãn mác. Uống hết thuốc, trở lại khám sẽ được nhận số thuốc chắc chắn khác vì vị bác sĩ này không có toa thuốc cũ để thực hiện tiếp phác đồ điều trị.

Dối gạt con người đâu đã đáng sợ bằng “lấy vải thưa che mắt thánh”. Năm nào, vía Bà Chúa Xứ ở núi Sam thị xã Châu Đốc, tỉnh An Giang cũng diễn ra trò này. Cúng Bà nguyên con heo quay rất tốn kém lại mất công đem về. Tiện “lợi” hơn hết là mướn con heo quay, cúng xong trả cho chủ. Con heo “quay” lia lịa một ngày không biết bao nhiêu bận, “quay” tới nỗi thối hoắc mà cũng cúng Bà được!

Ngẫm kỹ, chúng ta đang ở “thời của những kẻ dối lừa” làm sao không bị lừa dối. Cốt tủy của sự dối lừa nảy sinh từ lòng tham. Người có sản phẩm hoặc dịch vụ muốn có nhiều tiền để thỏa mãn tiện nghi vật chất đang ngày một “ê hề” trong đời sống. Người “tham dự” cũng vì những thứ ấy mà sa vào bẫy rập… chết người!

Tuy nhiên, rất may số lượng những kẻ dối lừa ấy rất “khiêm tốn” so với số đông bao la người sống lấy đạo dức ở đời làm trọng hôm nay./.